مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر، حسابداري و موبايل، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و با شماره 9099071865 (ساير شهرها)
www.hamgampc.ir
آشنايي با اصطلاحات صفحه نمايش گوشيهاي هوشمند : از AMOLED و LCD تا رتينا و اينفينيتي ديسپلي
در حال حاضر مفاهيم و واژههاي متفاوتي براي تشريح تکنولوژي و توضيح عملکرد صفحهنمايشهاي مخصوص گوشيهاي هوشمند استفاده ميشود. مفاهيمي که در برخي موارد، سردرگم کننده بوده و حتي مانعي براي انتخاب محصول مناسب براي کاربران هستند. در فناورانه لوتوس ، نگاهي دقيقتر به اين مفاهيم و واژهها خواهيم داشت.
صفحهنمايش، يکي از اصليترين مولفههاي موجود در طيف وسيعي از دستگاههاي الکترونيکي همراه نظير گوشيها و تبلتهاي هوشمند به حساب ميآيد. اين مولفه سختافزاري، تاثيري چشمگير روي بهبود تعامل کاربر با اين گجتهاي هوشمند يا حتي کاهش تمايل شخص به استفاده از اين طيف محصولات الکترونيکي دارد. گوشيهاي هوشمند نيز از اين قاعده مستثني نبوده و استفاده از صفحهنمايشي ضعيف در آنها ميتواند تجربه نهچندان خوشايند را براي کاربران به همراه داشته باشد. با پيشرفت تکنولوژي، اگرچه تشخيص صفحهنمايشهاي ضعيف و فاقد استانداردهاي کيفي سطح بالا راحتتر شده اما به همان اندازه، تمايز صفحهنمايشهاي با کيفيت مطلوب از آنهايي که عملکرد عالي يا حتي بيعيب و نقص دارند دشوار شده است. در اين بين، استفاده از مفاهيم و واژههاي متفاوت توسط شرکتهاي فعال در حوزه توليد گوشيهاي هوشمند نيز باعث شده کاربران فرايند دشوارتري را در انتخاب گزينه مناسب، پيش رو داشته باشند.
ساختارهاي اصلي
براي سادهتر شدن مفاهيم و اصطلاحات حاکم بر بازار صفحهنمايشهاي ويژه گوشيهاي هوشمند، بهطور کلي دو نوع صفحهنمايش LCD و LED را در اين دسته از محصولات درنظر ميگيريم. اين در حالي است که با گذشت زمان، اين دو تکنولوژي پايه، تا حد زيادي پالايش و بهينهسازي شدهاند تا ترکيبهايي نظير AMOLED و IPS LCD را پيش روي کاربران قراردهند. AMOLED کوتاه شده عنوان Active Matrix Organic Light-Emitting Diode بوده و IPS LCD هم مخففي براي In-Plane Switching Liquid Crystal Display به حساب ميآيد.
گزينههاي يادشده درحالي در دسترس قرار گرفتهاند که شرکتها با هدف بهينهسازي هرچه بيشتر گزينههاي عرضه شده به کاربران يا حتي استفاده از ترفندهاي بازاريابي، به اين اسامي قانع نشده و اسامي دهانپرکن تري نظير Super AMOLED، Super LCD، Super Retina OLED، Infinity Display يا نمونههاي مشابه را نيز بهکار بستهاند. شايد اين نامها روي کاغذ اهميت چنداني براي کاربران نداشته باشند اما آشنايي با سازوکار و مولفههاي مختلف آنها ميتواند انتخاب گزينه مناسب را هنگام مراجعه به بازار براي خريد يک گوشي يا تبلت هوشمند جديد به دنبال داشته باشد.
AMOLED
عنوان LED در نام AMOLED، مخففي براي Light Emitting Diode به معناي ديود ساطعکننده نور است. به زبان ساده، اين تکنولوژي، مشابه با ترکيبي است که در بسياري از لوازم الکتريکي خانگي شاهد هستيم و روشن بودن دستگاه را با يک چراغ قرمز رنگ کوچک نشان مي دهد. صفحهنمايشهاي LED از اين طرح استفاده کرده و الايديها را در قالب مجموعه رنگهاي قرمز، آبي و سبز گردهم آوردهاند تا پيکسلهاي مستقلي را تشکيل دهند. O در عنوان AMOLED در واقع مخففي براي واژه Organic به معناي طبيعي است. اين حرف در واقع به مجموعهاي از صفحات باريک و ساخته شده از متريال طبيعي اشاره دارد که بين دو هادي در هر LED قرار ميگيرند. اين صفحات در حضور جريان الکتريکي، قادر به توليد نور هستند. در نهايت امر، پيشوند AM در AMOLED مخففي براي Active Matrix است که در مقابل تکنولوژي Passive Matrix قرار ميگيرد. در ماتريکس غيرفعال يا همان Passive Matrix، از سيستمي ترکيبي براي کنترل هر پيکسل مستقل استفاده ميشود و در آن مدارهاي مجتمع، بار الکتريکي فرستاده شده به هر رديف يا ستون را کنترل ميکنند. اما اين راهکار، سرعت و دقت پايين را به همراه خواهد داشت. سيستمهاي ماتريکس فعال (Active Matrix Systems) از يک ترانزيستور صفحهاي نازک (TFT) و يک خازن براي هر زير پيکسل (به عنوان مثال، قرمز، سبز يا آبي) LED استفاده ميکنند. نتيجه اين راهکار آن است که وقتي يک رديف يا ستون، فعال ميشود خازن موجود در پيکسل ميتواند شارژ خود را مجددا در بين سيکلهاي تازهسازي بدست آورده و همين امر به کنترل سريعتر و دقيقتر خواهد انجاميد.
مزايا و معايب صفحهنمايشهاي AMOLED
مزايا:
استفاده از لايههاي پلاستيکي باريک و سبک
لايه پلاستيکي استفاده شده، مقاومت بهتر را در برابر ضربه و احتمال کمتر را در مقابل شکسته شدن در معرض ضربهها و عوامل جانبي به دنبال خواهد داشت.
ميدان ديد عالي
پشتيباني از طيف رنگي گسترده
رنگ سياه عميق و نسبت کنتراست عالي با توجه به اينکه هر پيکسل را ميتوان بهطور مستقل خاموش کرد. راهکاري که براي نمايش محتويات HDR، گزينهاي ايدهآل به حساب ميآيد.
مديريت مناسب مصرف انرژي و تضمين بهينهسازي مصرف باتري
معايب:
راهکارهاي استفاده شده براي توليد اين دسته از محصولات، دشوارتر و گرانقيمتتر از تکنولوژيهاي مشابه هستند. به عنوان مثال، ميتوان به فرايند توليد صفحهنمايشهاي خميده اشاره کرد. اين عوامل، در نهايت امر روي در دسترس بودن اين مولفه سختافزاري در بازار و همچنين سرعت توليد آن تاثيرات نامطلوب بهجا ميگذارد.
فرسايش سريعتر LED هاي آبي در مقايسه با نمونههاي قرمز و سبز که باعث خواهد شد عمر پنلها کوتاه شود.
در صورتي که در قسمتي از صفحهنمايش، تصويري ثابت به مدت طولاني به نمايش گذاشته شود امکان ايجاد پديده پيکسلسوختگي وجود خواهد داشت.
Super AMOLED و Infinity Display
Super AMOLED در واقع اصطلاح بازاريابي است که براي اولينبار در اين سطح از بازار، توسط شرکت سامسونگ استفاده شد. اين ترکيب در واقع به صفحهنمايشي اختصاص دارد که صفحه لمسي-خازني را دقيقاً در نمايشگر، ادغام کرده است. اين راهکار، در مقابل استفاده از لايهاي جداگانه روي نمايشگر قرار ميگيرد. در نتيجه استفاده از اين روش، شاهد کاهش ضخامت صفحهنمايش نهايي خواهيم بود.
Infinity Display اصطلاح ديگري برپايه مفاهيم استفاده شده در بخش بازاريابي صفحهنمايشهاي ويژه گوشيهاي هوشمند است که روي استفاده از ترکيب بدون حاشيه، لبه به لبه و ادغام صفحهنمايشي که کل فضاي جلوي گوشيهاي هوشمند يا قسمت اعظمي از آنرا ميپوشاند تمرکز دارد. با تمام اين تفاسير، ترکيب يادشده نيز همچنان برپايه ساختار Super AMOLED ايجاد شده است.
LCD
صفحهنمايشهاي LCD با بهرهگيري از نور پسزمينهاي که از طريق فيلترهاي قطبيکننده، ماتريس کريستالي و فيلترهاي رنگي منتشر ميشود کار ميکنند. کريستالهاي مايع وقتي شروع به تابش نور ميکنند که بار الکتريکي به آنها برسد. اين امر، روي فرکانس نور عبوري تاثيرگذار خواهد بود. در مرحله بعدي، مجموعهاي از مدارهاي مجتمع، با ارسال بار الکتريکي به يک رديف يا ستون خاص، کنترل هر پيکسل را ممکن ميسازند. در نهايت امر، نورهاي خروجي، با استفاده از مجموعهاي از فيلترهاي قرمز، سبز و آبي ايجاد ميشوند که ساب پيکسل (Sub Pixel) نام دارند. با ترکيب اين رنگها، طيفهاي رنگي متنوع و متفاوتي توليد خواهد شد.
مزايا و معايب صفحهنمايشهاي LCD
مزايا:
توليد رنگهاي طبيعي و با دقت بالا
نبود احتمال ايجاد پيکسلسوختگي دائمي
استفاده از روشهاي اثبات شده در زمينه توليد باعث شده اين صفحهنمايشها به راحتي و در ابعاد گسترده در دسترس قرار گيرند و نيازهاي بازار هم به خوبي تامين شود.
معايب:
زاويه ديد ممکن است بسته به عمق لايهها، محدود شود.
نرخ کنتراست و همچنين توليد رنگهاي سياه با عمق مناسب، ايدهآل نيست. درنظر داشته باشيد که اين امر، از فعال بودن دائمي نور پسزمينه سرچشمه ميگيرد.
نشت نور پسزمينه که پديدهاي نامطلوب است در پنلهاي ارزانتر مشاهده شده و به شدت روي تجربه کاربران در استفاده از اين نوع صفحهنمايشها، تاثيرگذار خواهد بود.
پيکسلها در رزولوشنهاي بالا ممکن است با مشکل محدود بودن دهانه انتشار روبرو شوند زيرا در اين سطح نميتوان ابعاد ترانزيستورها را بيش از پيش کاهش داد. پديدهاي که در نهايت امر به کاهش حداکثر مقدار نور توليدشده توسط صفحهنمايش و هدررفت بيشتر انرژي منجر ميشود.
احتمال ايجاد مشکلات مقطعي و کوتاهمدت به واسطه مسئله احتباس و ثابت بودن تصوير
Super LCD
همانطور که در ساختار صفحهنمايشهاي Super AMOLED شاهد هستيم، صفحهنمايشهاي Super LCD هم صفحهلمسي را در ترکيب اصلي ادغام ميکنند. به اين ترتيب، هيچ فاصله هوايي بين شيشه بيروني و المان صفحهنمايش وجود نخواهد داشت و کاربر از مزايايي مشابه با ساختار Super AMOLED بهرهمند خواهد شد.
صفحهنمايشهاي Retina، Retina HD و Super Retina HD
سامسونگ تنها شرکتي نيست که در زمينه استفاده از مفاهيم ويژه براي بازاريابي بهتر محصولات خود، سياستهاي ويژهاي را به مرحله اجرا گذاشته است. در اين بازار، اپل هم از واژهها و مفاهيم مختلفي براي ترغيب کاربران به خريد بيشتر محصولاتش استفاده کرده است. از جمله اين واژهها Retina است. اين واژه در ابتدا با رونمايي از آيفون ? به کار بسته شد. محصولي که از تراکم پيکسل بالا يعني بيش از ??? پيکسل در هر اينچ در مقايسه با آيفون ?GS بهرهمند شده بود. پس از اين، واژه Retina HD براي آيفونهايي مجهز به صفحهنمايشي با رزولوشن اچدي يا بالاتر استفاده شد. فراموش نکنيد که تمامي صفحهنمايشهاي رتينا و رتينا اچدي در آيفونهاي اپل، در واقع صفحهنمايشهاي LCD IPS هستند. با وجود اين، با گذشت زمان، شرايط تغيير کرده و حالا در iPhone X به عنوان جديدترين پرچمدار شرکت اپل، از صفحهنمايش AMOLED استفاده شده که حالا با عنوان Super Retina HD پيش روي مشتاقان قرار ميگيرد.
مقايسه دقت رنگ و رزولوشن صفحهنمايش
هر دو تکنولوژي اصلي استفاده شده در توسعه صفحهنمايشهاي مخصوص گوشيهاي هوشمند ميتوانند رزولوشنهاي ???p يا اچدي، ????p يا تمام اچدي، Quad HD و ?K را پشتيباني کنند. شرکتهاي فعال در حوزه توليد اين مولفههاي سختافزاري نيز محصولاتي را با پشتيباني از استاندارد HDR در هر دو دسته صفحهنمايشهاي LCD و AMOLED آماده بهرهبرداري کردهاند. با اين تفاسير، از اين ديدگاه، تفاوت چنداني ميان دو تکنولوژي اصلي حاکم بر بازار وجود ندارد.
وقتي صحبت از توليد رنگ بهتر ميشود نکته قابل توجه آن است که رنگهاي سياه در صفحهنمايشهاي AMOLED از عمق بيشتري برخوردار بوده و نسبت کنتراست هم در اين دسته از محصولات، بالاتر است. با وجود اين، دقت رنگ کلي، روي هر دو نوع صفحهنمايش، قابل قبول است. وبسايت Android Authority با بررسي مجموعهاي از گوشيهاي هوشمند منتخب سال ???? و ???? ميلادي شامل الجي وي ?? و بلکبري پريو به اين نتيجه رسيده که صفحهنمايشهاي AMOLED نتايج و نمايشي با دقت بالا را توليد ميکنند اما صفحهنمايشهاي LCD معمولاً هاله جزئي آبيرنگ را پيش روي کاربران قرار ميدهند.
با تمام اين تفاسير، با پيادهسازي آزمايشهاي مشابه روي محصولات سال ???? ميلادي ميتوان اينگونه نتيجه گرفت که صفحهنمايشهاي AMOLED پيشتازي و برتري گذشته خود را تا حدودي از دست دادهاند.
OLED: گلکسي نوت ? سامسونگ، پيکسل ايکس ال گوگل، وان پلاس ? وان پلاس، گلکسي اس ? و گلکسي اس ? پلاس سامسونگ
LCD: هواوي ميت ?، آيفون ? پلاس
پيکسل سوختگي و احتباس تصوير
يکي از نقاط ضعف اصلي در صفحهنمايشهاي AMOLED، امکان بروز مشکل پيکسلسوختگي در آنها است. اين واژه براي تشريح مشکلي استفاده ميشود که تغيير رنگ دائمي را در بخشهايي از پنل به همراه دارد. اين امر ممکن است به تغيير شکل نمايش متن يا عکس روي تصوير، محو شدن رنگها يا بروز ديگر موارد مشابه منجر شود. در اين صورت، صفحهنمايش همچنان به عملکرد طبيعي خود ادامه ميدهد اما تغيير رنگ يا ايجاد سايه را بهطور دائمي روي محتويات نمايش داده شده در آن شاهد خواهيد بود. اين امر، نتيجه متفاوت بودن طول عمر سابپيکسلهاي LED قرمز، سبز و آبي استفاده شده در پنلهاي OLED است.
به بيان دقيقتر، الايديهاي آبي رنگ، بازده نوراني پايينتري در مقايسه با پيکسلهاي قرمز و سبز داشته و از همين رو به جريانهاي بالاتر براي ارائه عملکرد مطلوب نياز دارند. اين در حالي است که همين جريانهاي بالاتر، به فرسايش سريعتر پيکسلها منجر ميشوند. در نتيجه اين امر، رنگبندي صفحهنمايشهاي OLED بهطور يکنواخت فرسايش پيدا نخواهد کرد. به بيان ديگر، عليرغم اينکه سابپيکسلهاي آبيرنگ، بزرگتر هستند اما حرکت نمايش رنگها به سمت ايجاد هالههاي قرمز و سبز خواهد بود. در اين بين، در صورتي که بخشي از پنل، به مدت طولاني تصاويري با رنگ آبي يا سفيد را نمايش دهد، پيکسلهاي آبيرنگ در اين بخش، سريعتر از بخشهاي ديگر فرسايش پيدا ميکنند.
از نقطهنظر تئوري، طول عمر صفحهنمايشهاي AMOLED، حتي در صورتي که از آنها براي مدت ?? ساعت در طول يک روز استفاده کنيد، چند سال متمادي ذکر شده است. با وجود اين، شواهد و مستنداتي وجود دارند که نشان ميدهند برخي نمونههاي توليدي از صفحهنمايشهاي AMOLED، سريعتر از سايرين دچار مشکلاتي نظير پيکسلسوختگي و فرسايش ميشوند. درنظر داشته باشيد صفحهنمايشهايي که تنها با گذشت چند ماه، آثار پيکسل سوختگي را بروز ميدهند، خراب بوده و عملکرد طبيعي ندارند.
مالکان گوشيهاي هوشمندي با صفحهنمايش LCD بايد از انتخاب محصولاتي که در مقابل پيکسلسوختگي ايمن است خوشحال باشند. با وجود اين، مشکلي به نام احتباس تصوير (Image Retention)، مسئلهاي شايع در اين دسته از محصولات به حساب ميآيد. به زبان ساده، کريستالهاي مايع در صفحهنمايشهاي LCD در صورتي که ولتاژ يکساني را براي مدت طولاني دريافت کنند ممکن است به ماندن در يک موقعيت مشخص و ثابت، ترغيب شوند. البته اين وضعيت، معمولاً موقتي بوده و ميتوان با بازگرداندن کريستالهاي مايع به وضعيت استراحت و آرامششان! مشکل را مرتفع کرد.
جمعبندي نهايي
انتخاب گزينه برتر از ميان انتخابهاي موجود در بازار، دشوار بوده و در اين بين، عوامل جانبي هم در ابعاد گسترده روي انتخاب کاربران، تاثيرگذار خواهند بود. به عنوان مثال، در صورتي که شما از جمله طرفداران صفحهنمايشهاي AMOLED هستيد در برخورد با گوشي هوشمندي که فضاي ذخيرهسازي بيشتر را در کنار پردازنده قدرتمندتر به همراه دارد اما به جاي گزينه دلخواه شما از صفحهنمايش LCD بهره ميبرد چه تصميمي خواهيد گرفت؟ همين پرسش براي طرفداران صفحهنمايشهاي LCD هم مطرح خواهد بود.
معمولاً در بازار فعلي، گوشيهاي هوشمند پرچمدار و رده بالا از صفحهنمايشهاي AMOLED بهره ميبرند و ميانردهها يا گوشيهاي با قيمت بهينه هم به صفحهنمايشهاي LCD مجهز ميشوند. با وجود اين، در حال حاضر پرچمدارهاي زيادي هم در بازار يافت ميشوند که از صفحهنمايشهاي LCD بهرهمند شدهاند. با توجه به کاهش چشمگير هزينه توليد پنلهاي OLED در سالهاي اخير، انتظار ميرود در آيندهاي نه چندان دور، طيف گستردهتري از گوشيهاي هوشمند با قيمت پايين، به پنلهاي OLED مجهز شوند.
شرکتهايي نظير الجي وسامسونگ با سرعت بالا و حداکثر توان خود در حال توسعه قابليتها و زيرساختها به منظور توسعه پنلهاي OLED هستند. از همين رو، صفحهنمايشهاي LCD شايد آينده روشني را در قالب حضور در بازارهاي توليد تلويزيون و ديگر دستگاههاي مجهز به پنلهايي با ابعاد بزرگ داشته باشند اما در حال حاضر، استفاده از صفحهنمايشهاي OLED، گزينه غالب در بازار توليد گوشيهاي هوشمند، به ويژه در دسته پرچمدارها به حساب ميآيد.
نظرات شما عزیزان: